جوان آنلاین: پژوهشگران دانشگاه صنعتی امیرکبیر برای نخستینبار در کشور، سنسور ارتعاشات پیشرفتهای با فناوری ترکیبی میکرو و اپتیک طراحی و ساختهاند که نسبت به نمونههای خارجی، دقت بالاتر و هزینه کمتری دارد.
پژوهشگران دانشگاه صنعتی امیرکبیر برای نخستینبار در کشور موفق به طراحی و ساخت نمونه بومی سنسور ارتعاشات پیشرفته با استفاده از فناوریهای نوین میکرو و اپتیک شدند؛ دستاوردی که از نظر دقت، اندازه و کارایی، مزایای رقابتی قابل توجهی نسبت به نمونههای مشابه خارجی دارد.
این پروژه توسط حامد براتی، علیرضا جباری، محمد عسگری یا سر خادمی با راهنمایی فرشاد برازنده اجرا شده و منجر به تولید حسگری شده است که کاربردهای گستردهای در حوزههایی، چون رباتیک، مهندسی سازه، پزشکی، دامپزشکی و حتی صنعت گوشیهای هوشمند دارد.
به گفته تیم تحقیقاتی، تولید سنسورهای ارتعاشات به دلیل نیاز به تجهیزات بسیار پیشرفته در حوزههای میکرو و نانو، تاکنون تنها در اختیار چند کشور محدود بوده است. با این حال، نمونه ساختهشده در این طرح بهطور کامل با دانش و تجهیزات داخلی تولید شده و هیچ وابستگی به فناوری خارجی ندارد.
این سنسور برخلاف نمونههای رایج که مبتنی بر تکنولوژی پیزوالکتریک یا خازنی هستند، با ترکیب فناوری میکرو و اپتیک ساخته شده است. استفاده از ساختار فلزی روی بستر شفاف به جای سیلیکون، از جمله نوآوریهای کلیدی این طرح است که موجب کاهش هزینه تولید، افزایش دقت و کاهش نویز عملکردی شده است.
از ویژگیهای فنی این محصول میتوان به ابعاد بسیار کوچک، قابلیت کار در شرایط محیطی دشوار، تشخیص حرکت، نیرو و ارتعاش در دو جهت و بازه عملکردی وسیعتر نسبت به نمونههای مشابه اشاره کرد.
کاربرد این حسگر بسیار متنوع است؛ از پایش سلامت و لرزش ساختمانها در مهندسی سازه گرفته تا پایش حرکات بیماران و توانبخشی در پزشکی، و همچنین استفاده در رباتیک، خودرو، سیستمهای ناوبری و تجهیزات ورزشی.
در حالی که نمونههای خارجی این نوع حسگر قیمتی در حدود هزار دلار دارند، نمونه بومی ساختهشده در آزمایشگاه ریزفناوری دانشگاه صنعتی امیرکبیر با هزینهای معادل یکپنجم قابل تولید است.
به گفته پژوهشگران، در حال حاضر هیچ نمونه داخلی یا خارجی مشابهی که همزمان از فناوری اپتیک و میکرو روی ساختار فلزی و بستر شفاف بهرهبرداری کرده باشد وجود ندارد. مقاله علمی این پروژه در حال چاپ در ژورنالهای معتبر بینالمللی است و مرحله بعدی کار، آزمون عملکرد حسگر در محیطهای صنعتی و نیمهصنعتی، بهویژه در حوزه دامپزشکی و صنایع دقیق خواهد بود.